Hoe is klimaatverandering zo controversieel geworden?

Dit is een fragment uit het boek Cranky Uncle vs. Climate Change, dat op 25 februari 2020 in het Engels is verschenen.

Andere fragmenten uit Cranky Uncle vs. Climate Change:
Klimaatverandering vindt hier en nu plaats!
Waarom is de Keeling curve zo onregelmatig?
Het klimaat wordt extremer!
Hoe ontkenners de consensuskloof in stand houden.

Ons menselijk brein is er niet op toegerust om te reageren op een bedreiging als klimaatverandering. In de loop van miljoenen jaren zijn we zo geëvolueerd dat we levensbedreigende gevaren, zoals roofdieren die uit de bosjes springen, vermijden. Door  direct gevaar snel te onderkennen en onmiddellijk te vermijden, hebben we kunnen overleven.

De opwarming van de aarde is daarentegen een zich langzaam voltrekkende ramp op wereldschaal. Onze hersenen zijn niet gemaakt om te reageren op planetaire crises die een heel leven duren. Het mag dan ook geen verrassing zijn dat mensen moeite hebben om in te zien hoe gevaarlijk klimaatverandering is.

Daar komt nog bij dat we worden getroffen door een enorme golf aan misinformatie over klimaatverandering. Eigen belang, politieke polarisatie, de globale aard van klimaatverandering én misinformatie vormen samen een perfecte psychologische storm die mensen ervan weerhoudt de klimaatwetenschap te aanvaarden en klimaatactie te steunen.

Vanuit het oogpunt van het publiek lijkt de tsunami van misinformatie op een wetenschappelijke controverse. We horen deskundigen en tegenstanders op tv of sociale  media jargon spuien en gaan ervan uit dat wetenschappers nog geen duidelijkheid hebben over fundamentele vragen, zoals of de mens de opwarming van de aarde veroorzaakt.

Dit dunne laagje controverse verhult het feit dat onze wetenschappelijk inzichten in door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde gebaseerd is op meer dan een eeuw onderzoek. Wetenschappelijk vertrouwen is het grootst wanneer veel verschillende lijnen van bewijs allemaal naar één conclusie leiden. En dat is het geval bij klimaatverandering. 

Overal in ons klimaat zie je de unieke patronen, ook wel menselijke vingerafdrukken, terug die erop wijzen dat de mens de opwarming van de aarde veroorzaakt. Dit bewijsmateriaal heeft geleid tot een overweldigende eensgezindheid onder klimaatwetenschappers.

Niet alleen bestaat er al tientallen jaren wetenschappelijke consensus over klimaatverandering, vroeger was er zelfs politieke consensus. In de jaren tachtig beloofde George H.W. Bush - hoofd van de Republikeinse Partij - de klimaatverandering aan te pakken.

Hoe is een onpartijdige kwestie dan zo partijdig geworden? Dat verhaal begint in de late jaren '80. Drie natuurkundigen vielen het wetenschappelijk bewijs aan dat roken in verband bracht met kanker, maar ook de realiteit van zure regen, de ernst van het gat in de ozonlaag, en de opwarming van de aarde. Ze probeerden kortom elk wetenschappelijk bewijs dat aantoonde dat de industrie schade toebracht aan de volksgezondheid of het milieu, in diskrediet te brengen. 

En waarom keerden deze wetenschappers zich tegen de wetenschap? Hoewel geld de meest voor de hand liggende reden is, blijken hun motieven dieper te gaan. Zij onderschreven een geloofssysteem dat vrijemarktfundamentalisme heet. Deze ideologie stelt dat kapitalisme en persoonlijke vrijheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Zelfs een kleine maatregel als een tabaksaccijns kan volgens deze ideologie het begin zijn van een glibberige helling van steeds meer regelgeving, die ertoe zal leiden dat de overheid elk deel van ons leven gaat beheersen.

De controverse over klimaatverandering gaat niet over de wetenschap. Het gaat over de mate waarin de overheid de markt moet reguleren om het publiek te beschermen. Voorstanders van de vrije markt hebben een hekel aan de implicaties van de wetenschap, dus ontkennen ze liever dat er überhaupt een probleem is.

Cranky Uncle vs Climate Change gebruikt cartoons, klimaatwetenschap en kritisch denken om klimaatontkenning en misinformatie begrijpelijk te maken. Het boek is gebaseerd op psychologisch onderzoek naar het weerleggen van misinformatie en kiest een creatieve aanpak, waarbij cartoons en visuele analogieën worden gebruikt om de wetenschap boeiend en toegankelijk te maken voor lezers. Het boek is geschreven en getekend door John Cook, een voormalig cartoonist die nu onderzoek doet naar klimaatcommunicatie aan de Monash University. Cranky Uncle vs. Climate Change werd op 25 februari 2020 gepubliceerd door Kensington Books. Meld je aan voor het laatste Cranky Uncle nieuws op crankyuncle.com.

Andere fragmenten uit Cranky Uncle vs. Climate Change:
Klimaatverandering vindt hier en nu plaats!
Waarom is de Keeling curve zo onregelmatig?
Het klimaat wordt extremer!
Hoe ontkenners de consensuskloof in stand houden.

Translation by NdeHaan. View original English version.