Niedźwiedź polarny niedaleko miasta Churchill leżącego na południowym wybrzeżu Zatoki Hudsona w Kanadzie. Coraz więcej tych zwierząt migruje na południe. W ostatnich latach niedźwiedzie widuje się nawet na Islandii. Źródło: Wikipedia.

Niedźwiedzie polarne zamieszkują Arktykę i tereny wokół niej leżące. Nie są równomiernie rozproszone w Arktyce, lecz dzielą się na 19 grup, liczących w sumie 20-25 tysięcy osobników. Według Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych, publikowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN), są kwalifikowane jako gatunek narażony, czyli zagrożony wyginięciem, znajdują się też na liście gatunków zagrożonych USA (US Endangered Species Act). Jednak pojawiają się głosy, że liczba niedźwiedzi polarnych od lat 50. XX wieku zauważalnie wzrosła i że populacja jest obecnie stabilna. Jak więc wygląda sytuacja?

Najpierw należy wyjaśnić kilka rzeczy:

• Nie wiadomo, jak wiele niedźwiedzi polarnych żyło w latach 50. i 60. Szacunki bazują na opowieściach myśliwych i podróżników, a nie na systematycznych badaniach naukowych.
• Wpływ na populację niedźwiedzi polarnych mają różne czynniki, w tym polowania, zanieczyszczenia czy wydobycie ropy w regionie. Po rozpowszechnieniu się skuterów śnieżnych, samolotów, helikopterów i lodołamaczy nasiliły się polowania, co doprowadziło do poważnego spadku liczebności niektórych grup niedźwiedzi. Z kolei ratyfikacja w 1973 roku Międzynarodowego Porozumienia o Ochronie Niedźwiedzi Polarnych silnie ograniczającego, lub wręcz w niektórych okolicznościach zakazującego polowań, spowodowała zatrzymanie spadku liczby niedźwiedzi, a nawet jej wzrost. Sprzyja im także poprawa jakości pożywienia – obniżenie poziomów DDT i PCB w foczym tłuszczu.
• Nie wszystkie grupy niedźwiedzi są dotknięte następstwami zmiany klimatu w tym samym stopniu. Tylko niektóre grupy są dobrze zbadane, dane o wielu innych są zbyt ubogie, by z zadowalającym stopniem pewności mówić o zmianach ich liczebności.

Mając to wszystko na uwadze, sprawdźmy co mówią liczby. Według raportu IUCN z 2009 roku wśród 19 populacji: 8 się kurczy, 1 zwiększyła swoją liczebność, 3 nie zmieniły się istotnie, a dla 7 brak danych. Rysunek poniżej porównuje dane z badań z 2005 i 2009 roku.

Rysunek 1: Status populacji grup niedźwiedzi polarnych w 2005 i 2009 roku (Źródło: IUCN).

Więcej informacji na temat tego mitu jest na stronie Nauka o Klimacie: